Jakob Ulens. Freelance historicus & fotograaf. Vertelt verhalen in woord en beeld. Doet geschiedenis uit de doeken.

Hallo

Ik ben Jakob. Freelance historicus en fotograaf. Ik vertel verhalen in woord en beeld en doe geschiedenis uit de doeken. Helder, origineel en met gevoel.

Je kan me inschakelen voor historische, verhalende en journalistieke projecten.

Voor een artikel of een tentoonstelling. Voor een fotoreportage of een podcast, voor een participatief project of een boek. En alles ertussenin.

Je komt gewoon
foto's kijken?

Prima toch? Prima.

Publiekshistoricus

Wat ik voor jullie doe?

Als publiekshistoricus help ik klanten bij de realisatie van originele, authentieke en toegankelijke historische projecten.

Ik duik in archieven, verzet literatuur en luister naar betrokkenen. Ik broed op concepten en schaaf aan tekst.

We bekijken samen in welke vorm we de verhalen gieten.

Hijs me aan boord voor een deeltaak of laat me een project van A tot Z coördineren.

Voor de realisatie van eindproducten werk ik nauw samen met een netwerk van makers, doeners en collega-historici.

Natuurlijk mag je van een historicus-fotograaf ook vormelijke en visuele ideeën verwachten

Voor wie en hoe?

Ik werk vaak voor musea, erfgoedspelers, steden en gemeenten, maar evengoed voor bedrijven en particulieren.

Hartelijke samenwerking, open communicatie en duidelijke afspraken: vanzelfsprekend.

Het basisrecept voor elk eindproduct?

Grote en kleine verhalen verweven. Verwondering overbrengen. Een originele handleiding bieden om geschiedenis te begrijpen. Met aandacht voor persoonlijke verhalen en opmerkzaam voor sprekende details.

Verderop bij ‘nieuws’ lees je meer over recente projecten.

Historian in residence

Als ‘historian in residence’ duik ik in (de geschiedenis van) een straat, een wijk, een gebouw, een organisatie,… en verweef ik historische en hedendaagse verhalen.

Ontdekkingen, ontmoetingen, associatie en participatie staan centraal. Als opdrachtgever kan je onverwachte (artistieke) samenwerkingen initiëren.

Het eindproduct kan uiteenlopend zijn. Van een participatief project, een reeks essays en foto’s voor website of tijdschrift, tot een poëtische podcast of een artistieke samenwerking. Inhoudelijk laten we ruimte voor de verhalen die onverwacht opduiken.

Bedrijfsgeschiedenis

Wil je als bedrijf met je geschiedenis aan de slag? Doen! Historische storytelling is waardevol. De geschiedenis van je bedrijf verbindt en geeft vertrouwen. Het zet de identiteit van je bedrijf in de verf.

Ik schrijf graag mee aan jullie geschiedenis en breng partners aan voor elk gewenst eindresultaat. Van kant-en-klare content voor sociale media tot een prachtig koffietafelboek.

Op televisioneel gebied

Voor het historisch reisprogramma ‘De Helden van Arnout’ draaide ik twee jaar mee in de Chinezen, het productiehuis.

Ik was er aan de slag als redacteur, tekstschrijver en co-scenarist à l’improviste op de Mongoolse steppe of in het Zuid-Afrikaanse binnenland. In de montagecel sleutelde ik mee aan vaart en verhaallijn.

Thuis in de verschillende stappen van de televisiemakerij voor korte of langlopende opdrachten.

Historisch overzicht

Ik studeerde geschiedenis aan de KULeuven (2004) en behaalde ook een kandidatuur in de sociologie. Ik was aan de slag in de boekensector, werkte als bouwhistoricus en vertoef nu tien jaar in publiekshistorische watertjes.

Last van historische sensatie (en niesbuien) wanneer archiefstof me toewaait. Pretoogjes wanneer ik geschiedenis uit de doeken mag doen. Breed geïnteresseerd in geschiedenis en maatschappij. Opmerkzaam voor de menselijke maat in de vaart der volkeren.

Ik werkte mee aan tentoonstellingen, audiotours, onderzoeksrapporten, boeken, educatieve pakketten en ander lekkers voor onder meer volgende opdrachtgevers:

Vredescentrum Stad Antwerpen, Red Star Line Museum, STAM Gent, Knack Historia, productiehuis de Chinezen, Stad Antwerpen, Antwerp Museum App, Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience, Herita, Domein Bokrijk, schakelaar- en stopcontactenproducent Niko, Erfgoedcel Land van Dendermonde, Erfgoedcel Kempense karakter, Regionaal Landschap Kempen en Maasland, CegeSoma,…

Een uitgebreid portfolio bezorg ik op aanvraag.

Fotograaf

Als fotograaf probeer ik authentieke beelden en een klare kijk te leveren. Je kan me inschakelen voor een (documentaire) reportage of een portretreeks. Kleine en grote persoonlijke gelukskes vereeuwig ik ook graag.

Soms kom ik dichtbij om het gevoel van het moment te vatten. Soms hou ik afstand om de grote verbanden te zien.

Ik hou van de blik van een voorbijganger, van poëtische details en van de natuur die ons naar adem doet happen.

Ik werk analoog en digitaal. Foto’s kijken kan hier. Fax me voor een reportage, een portretreeks, een trouwerij of een familieportret. Als je geen fax hebt, mag je bellen of mailen.

Historicus-fotograaf

Ik trek graag op pad om geschiedenis en erfgoed uit te lichten. Dat is een beetje mijn levensstijl, maar je kan me er ook voor betalen.

Denk bijvoorbeeld aan een reportage over tradities en gebruiken, aan een fotografische biografie van een wijk of aan een journalistieke reportage in woord en beeld.

Waar en wanneer ik ook ben: ik kijk altijd rond naar kleine en grote sporen van het verleden. In mijn persoonlijke documentaire projecten is de wisselwerking tussen geschiedenis, maatschappij, stad en land(schap) vaak aanwezig.

Als voormalig bouwhistoricus ben ik thuis in architectuur en herbestemming. Ik kan een historisch gebouw, restauratie of herbestemming dus met kennis van zaken in de schijnwerpers zetten.

Contact

0485 50 22 23

Dat is 'em.

hallo@jakobulens.be

Zwaai eens als ik door mijn middenformaatcamera tuur.

Instagram

Ik kom graag langs voor een kennismaking of een overleg.

Nieuws

Previous image

Next image

Bloedmooi. Doodeerlijk

Vanaf 1924 ging de gerechtelijke politie systematisch de scènes van ongevallen en misdrijven fotograferen om de waarheid aan het licht te brengen.

Wanneer we de oudste foto’s opnieuw bekijken, zitten we geschiedenis dicht op de huid. We krijgen een eerlijke en documentaire inkijk in het dagelijks leven, omdat de gerechtsfotograaf niets moest verbloemen. We stappen persoonlijke verhalen binnen, zelfs al zien we enkel het decor. We kijken naar prachtige composities, omdat de gerechtsfotograaf ook een vakman was.

Ik digitaliseerde enkele duizenden van de oudste glasnegatieven van de gerechtelijke politie Antwerpen, die sinds 2020 in het Rijksarchief worden bewaard. Beetje bij beetje verkennen we de verhalende en documentaire kracht van de collectie, op een sobere en respectvolle manier.

Tot 15 maart 2023 kan je in het Cultureel Centrum Maasmechelen veertig foto’s van dichtbij bekijken, in het kader van de expo ‘Ingrid Deuss cureert’.

Je kan het project volgen via bloedmooidoodeerlijk.be en via de instagrampagina. Een expo in Antwerpen, een mooi uitgegeven boek en een podcastreeks zitten allemaal in de pijplijn!

Podcast 'Ludovic. Een boer op een berg'

Ik maakte een audiostuk over Ludovic, een zonderlinge boer op een berg. Het was in de zomer van 1930 dat ik hem ontmoette.

Ludovic kijkt uit op de vallei waarvan de bewoners verslaafd zijn aan staal en stuwkracht. Beetje bij beetje vreten de valleimensen zijn berg op.

Het is een magisch-realistisch audiostuk dat zich afspeelt tegen het historische kader van een vooruitgangsramp die het Waalse stadje Engis in 1930 trof.

Ik maakte het in het stuk in het kader van de ‘Oorzaken Podcast Academy’ en het kreeg een plaatsje in het programma ‘Zandman’ op Radio 1.

Meer over het verhaal hierzo

Ontwikkelingssteun VAF

Het Vlaams Audiovisueel Fonds kende ontwikkelingssteun toe voor een podcastreeks met werktitel ‘Ik geloof niet dat Léon liegt’. Het opzet: een kwalitatieve en verhalende historische true crime-reeks. Wordt vervolgd!

Previous image

Next image

De geschiedenis van zaal Harmonie

De geschiedenis van zaal Harmonie in Antwerpen leest als een feestelijke en muzikale menukaart van een maatschappij in voortdurende verandering. District Antwerpen vroeg me om al dat historisch lekkers in kaart te brengen. Vorig jaar begon de zaal haar derde leven als districtshuis en stadsloket.

Het gebouw werd halverwege de 19de eeuw opgericht als zomerlokaal van de ‘Société Royale d’Harmonie d’Anvers’. Meer dan een muziekvereniging was de Société een feest- en netwerkclub voor de Antwerpse burgerij.

In 1923 kocht Stad Antwerpen het gebouw en het park. Sindsdien kon elke vereniging hier activiteiten organiseren. Fascinerend hoe de activiteitenkalender de polsslag van de samenleving toont.

Het eindrapport vormt een stevige verhalende basis voor toekomstige publieksprojecten. Naast literatuur- en archiefonderzoek vormden getuigenissen een belangrijke bron. Antwerpenaren konden hun herinneringen delen tijdens een verhalendag of via een online-formulier.

Het eindrapport bevat ook een uitgebreide menukaart voor mogelijke publieksprojecten. Het basisidee hierachter: persoonlijke verhalen, historische verwondering en muzikale verscheidenheid vormen samen een toegankelijke opstap naar het bredere historische kader.

Met de buurt in bad

Voor het Erfgoedlab van stad Antwerpen dook ik in de geschiedenis van het Oude Badhuis in Antwerpen-Noord. Nu een ontmoetingscentrum, vroeger een ‘openbare was- en stortbadinrichting.’ Buurtbewoners konden er sinds 1926 onder de douche. Vrouwen – enkel vrouwen – mochten er de was doen. In het eerste werkjaar turfden de toezichters héél precies 154.491 douchebeurten. Meer dan 400 per dag.

Ik dook in archieven en interviewde buurtbewoners. Zo werd het onderzoek een bredere historisch-maatschappelijke schets van de wijk. De bevindingen krijgen een plaatsje in de expo ‘Hammam. Steaming Stories’ die in maart 2023 in Borgerhub loopt.

Op 7 maart geef ik in het Oude Badhuis een lezing over de geschiedenis van het gebouw. Smell you later, Stuivenberg!

Previous image

Next image

Previous image

Next image

Bij Truyts aan tafel

In openluchtmuseum Bokrijk opende de pastorij uit Schriek opnieuw de deuren. Je wandelt er het jaar 1899 binnen. Pastoor Evariste Truyts en huishoudster Maria Theresia Goossens zijn dan al twintig jaar op post.

Het interieur baadt in burgerlijke weelde met een rijkelijke hoeveelheid meubels, objecten en snuisterijen.

Is deze historische inrichting accuraat? Ja! Heel accuraat zelfs. Na zijn overlijden werd de inboedel van Truyts openbaar verkocht. De verkoopakte vermeldt meer 250 loten, voor elk wat wils. Veel voorwerpen kregen in een Schrieks huishouden een nieuw leven als herinneringsobject.

De studie belicht ook hoe het religieuze en maatschappelijke dorpsleven zich aan de verschillende tafels van de pastorij afspeelde. Tafels dienen natuurlijk ook om aan te eten en dus bracht ik ook in kaart wat een pastoor anno 1899 zoal voorgeschoteld kreeg

Over de Muur - tentoonstelling

In opdracht van het Vredescentrum van de Stad Antwerpen ontwikkelde ik mee de tentoonstelling ‘Over de Muur’, die in de Permekebibliotheek in Antwerpen liep.

De expo draaide rond getuigenissen van Antwerpenaren die opgroeiden in communistisch Centraal- en Oost-Europa. Ze vertellen over het dagelijks leven onder het communisme en over hun beeld van het westen. We komen te weten hoe ze het kanteljaar 1989 beleefden en hun weg zochten in een nieuwe wereld.

Interviewfragmenten, iconische foto’s, privékiekjes en citaten bieden een inkijk in het leven achter de Muur. Vanuit de persoonlijke verhalen ontdekken bezoekers de bredere historische context. De expo nodigt ook uit om na te denken over onze vrijheden.

Previous image

Next image

Over de Muur - educatief pakket

Aansluitend op de expo ontwikkelde ik samen met het Vredescentrum een educatief pakket over het thema. Leerlingen gaan zelf aan de slag met de gefilmde getuigenissen. Vanuit persoonlijke verhalen over het dagelijks leven ontdekken ze zelf het bredere historisch kader en leggen ze de link met burgerschap en democratie vandaag.

Het lespakket is geschikt voor leerlingen uit de derde graad secundair onderwijs en bestaat uit verschillende modules.

Van verhalende audio(fictie) naar geschiedenis naar maatschappelijke impact?

‘Corvus’ is een onderzoeksgroep aan de KU Leuven die werkt rond ‘applied history’ of toegepaste geschiedenis. Corvus onderzoekt hoe historici nieuwe inzichten kunnen bieden op maatschappelijke uitdagingen. In oktober 2021 organiseerde Corvus hierover een workshop.

Ik mocht er vertellen over mijn podcast ‘Ludovic. Een boer op een berg.’ Ik lichtte toe dat historici ook via artistieke en verhalende werkvormen kunnen bijdragen aan het maatschappelijk debat.

Het fictieve audiostuk speelt zich af tegen het kader van een vooruitgangsramp in 1930. Er vallen heel wat parallellen te trekken tussen de perceptie en de beleidskeuzes omtrent de ramp van 1930 en de klimaatproblematiek vandaag

Previous image

Next image

Destination Sweetheart

René is een Antwerpse matroos. In Italië wordt hij verliefd op Silvana. Na enkele ontmoetingen springt hij in Antwerpen op zijn brommer, rijdt naar Silvana en vraagt haar de hand. Silvana volgt René daarop naar België. Ook Fati uit Burkina Faso laat zich voor de liefde naar België leiden. Zij volgt Peter die les gaf in haar thuisland.

De tentoonstelling “Destination Sweetheart” van het Red Star Line Museum brengt verhalen over liefdesmigratie. De verhalen zijn vaak ontroerend, puur en soms confronterend.

Ik onderzocht het bredere historische kader over gastarbeiders, huwelijksmigratie en gezinshereniging en werkte de inhoud voor digitale applicaties uit.